Standardy Ochrony Małoletnich i bezpieczna rekrutacja personelu - co Sekretarz JST wiedzieć powinien? Podmioty odpowiedzialne za wdrożenie, uwagi praktyczne dotyczące opracowania procedur, terminów oraz obowiązku sprawowania kontroli przez samorządy

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, zwaną potocznie „Lex Kamilek” wprowadziła szereg zmian w przepisach ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1304). Zmianie uległ tytuł ustawy, a przede wszystkim nałożono na wszystkie podmioty, w których przebywają dzieci obowiązek wdrożenia standardów ochrony małoletnich. Ponadto znacząco poszerzono obowiązki w zakresie bezpiecznej rekrutacji personelu u tych pracodawców lub organizatorów, którzy dedykują swoje aktywności dzieciom. Nowela ustawy wskazuje też wójtów, burmistrzów, prezydentów starostów, marszałków i wiele instytucji do kontroli, czy w/w rozwiązania zostały wdrożone.
Z przepisów wynika, iż obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, zwanych dalej „standardami” ma każdy organ zarządzający placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni. a także każdy organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. Za niespełnienie wymogów wprowadzonych powyższą nowelą grożą kary grzywny, ograniczenia, a w niektórych sytuacjach nawet pozbawienia wolności.
Zatem powyższy obowiązek może dotyczyć większości samorządowych jednostek organizacyjnych takich jak: żłobki, przedszkola, szkoły, instytucje kultury, ośrodki sportowo-rekreacyjne, kluby sportowe, podmioty lecznicze, a także organizatorów działalności dedykowanej małoletnim, a w zakresie sprawowania kontroli – organów wykonawczych we wszystkich szczeblach JST.
O ile opracowanie i wprowadzenie wymaganych prawem procedur standardów ochrony małoletnich w większości instytucji zobowiązanych mamy już za sobą, lub znajdują się one na ukończeniu, o tyle za bardzo istotne należy uznać stosowanie w tych podmiotach bezpiecznej rekrutacji personelu. Przepisy, które już weszły w życie, nakładają obowiązek bardzo dokładnego sprawdzania kandydatów do pracy, a także osób, które w ramach podmiotu zobowiązanego będą dedykować swoje działania małoletnim. Pracodawca lub organizator musi wiedzieć jakie obywatelstwo lub obywatelstwa innych krajów taka osoba taka posiada i gdzie zamieszkiwała w ciągu ostatnich 20 lat poprzedzających zatrudnienie. Konsekwencją tego jest zweryfikowanie informacji z odpowiednich rejestrów karnych lub przyjęcie stosownych oświadczeń.
Ustawa dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304, 1606) wskazuje wiele podmiotów i instytucji zobowiązanych do kontroli, czy w/w rozwiązania w zakresie wdrożenia standardów i bezpiecznej rekrutacji personelu zostały wprowadzone.
Przepisy nakładają obowiązek sprawowania kontroli odpowiednio według właściwości rzeczowej i miejscowej na:
1) wójtów burmistrzów, prezydentów miast, starostów oraz marszałków województw lub urzędników przez nich upoważnionych, w tym straże miejskie;
2) organy prowadzące jednostki oświatowe, w tym te organy, które nie są samorządami;
3) organy sprawujące nadzór pedagogiczny nad jednostką oświatową (kuratoria oświaty);
4) Państwową Inspekcję Pracy, która w zakresie swojej właściwości jest uprawniona do kontroli wykonywania przez pracodawcę jednego z obowiązków bezpiecznej rekrutacji personelu;
5) Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, który w zakresie swojej właściwości jest uprawniony do kontroli wykonywania w/w obowiązków przez pracodawcę lub organizatora.
Zatem za niezbędne należy uznać przygotowanie pracowników w/w podmiotów ( jst i innych) do sprawowania zadań kontrolnych, które dla kontrolowanych mogą się zakończyć bardzo dotkliwymi karami, w tym karnymi (w przypadku ustalenia, iż podmiot nie wywiązał się z nałożonych nań obowiązków).
Aby przybliżyć Państwu w/w problematykę proponujemy udział w szkoleniu, wyrażając nadzieję, iż tak zorganizowana jego formuła i tematyka znakomicie przyczyni się do bezproblemowej realizacji nowego zadania oraz podniesienia poziomu wiedzy i tym samym kompetencji kadry urzędniczej.